چگونه دستیار هوش مصنوعی خود را بسازید

دستیارهای هوش مصنوعی سفارشی: ابزاری برای افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در زمان

هوش مصنوعی مولّد می‌تواند در انجام بسیاری از کارها زمان شما را صرفه‌جویی کند، اما وقتی به‌طور مرتب از آن استفاده می‌کنید، فرایند بارگذاری مکرر فایل‌ها و وارد کردن دوباره درخواست‌ها برای وظایف تکراری می‌تواند بخشی از این صرفه‌جویی را از بین ببرد. به همین دلیل، بسیاری از پلتفرم‌های هوش مصنوعی مولّد امکان ایجاد دستیارهای سفارشی را فراهم کرده‌اند. در ChatGPT این قابلیت با نام "Custom GPT"، در Claude با عنوان "Project" و در Google Gemini با نام "Gem" ارائه می‌شود. این دستیارها بخش‌هایی از درخواست‌های پرتکرار شما را ذخیره می‌کنند تا دیگر نیازی به وارد کردن مجدد آن‌ها نباشد.

چرا باید دستیارهای هوش مصنوعی سفارشی بسازیم؟

ایجاد یک دستیار سفارشی نیازی به دانش فنی یا مهارت برنامه‌نویسی ندارد و می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها مفید باشد. برای مثال، من یک دستیار بازاریابی طراحی کرده‌ام که شامل نمونه‌هایی از خبرنامه‌ها، مقالات و پست‌های شبکه‌های اجتماعی قبلی من است. چندین بار در هفته از آن برای ایده‌پردازی محتوای جدید یا تبدیل یک خبرنامه به بخش‌های کوتاه‌تر برای انتشار در لینکدین استفاده می‌کنم. علاوه بر این، یک مشاور استراتژیک، یک هوش مصنوعی برای پاسخگویی به سوالات فنی، یک خلاصه‌ساز تحقیقاتی و یک ابزار مدیریت پروژه نیز ساخته‌ام که در صرفه‌جویی زمان و افزایش بهره‌وری بسیار مؤثر بوده‌اند. جالب است بدانید که ساخت بیشتر این دستیارها کمتر از ۲۰ دقیقه زمان برده و تاکنون ساعت‌ها از زمان مرا ذخیره کرده‌اند.

به‌عنوان فردی که سال‌ها در زمینه محیط کار دیجیتال فعالیت کرده و وب‌سایت‌های متعددی طراحی کرده است، تجربه‌ام نشان می‌دهد که برای ایجاد یک دستیار سفارشی نیازی به دانش کدنویسی ندارید. اگر بتوانید یک پروژه را به زبان ساده توضیح دهید یا یک شرح وظایف بنویسید، مهارت لازم برای ساخت یک دستیار هوش مصنوعی کارآمد را دارید.

دستیارهای هوش مصنوعی در چه زمینه‌هایی کاربرد دارند؟

کاربردهای دستیارهای هوش مصنوعی سفارشی بسیار گسترده است، اما در چهار حوزه زیر بیشترین استفاده را دارند:

۱. تولید محتوا، بازاریابی و ارتباطات

این دستیارها می‌توانند در نگارش پست‌های شبکه‌های اجتماعی، تهیه گزارش‌ها، ساخت اسلایدهای ارائه و حتی پاسخگویی به پیام‌های مشتریان کمک کنند. بر خلاف استفاده از درخواست‌های مجزا، تنظیم یک دستیار سفارشی به شما این امکان را می‌دهد که اصول و نمونه‌های موردنظر خود را در آن تعریف کنید تا دیگر نیازی به جستجو و وارد کردن مکرر اطلاعات نداشته باشید.

۲. راهنماها و پشتیبانی فنی

با ارائه اطلاعاتی درباره تنظیمات سیستم خود به یک دستیار هوش مصنوعی، می‌توانید در هر زمان که مشکلی پیش آمد، پاسخ‌های شخصی‌سازی‌شده دریافت کنید. این روش برای سایر حوزه‌ها نیز کاربرد دارد؛ می‌توان دستیارهایی برای امور مالی و مالیاتی، تحلیل داده‌ها، راهنمای تعمیر خودرو و بسیاری از موارد دیگر ایجاد کرد. البته همواره توصیه‌های آن را بررسی کنید، چراکه هوش مصنوعی مولد همچنان احتمال ارائه اطلاعات نادرست را دارد. این قابلیت همچنین می‌تواند در بهبود پشتیبانی مشتریان مفید باشد. برای مثال، یکی از تحلیل‌گران موفقیت مشتری از یک دستیار هوش مصنوعی برای خودکارسازی پاسخ‌های رایج استفاده می‌کند تا زمان بیشتری را به رسیدگی به درخواست‌های پیچیده‌تر اختصاص دهد.

۳. مدیریت پروژه و افزایش بهره‌وری

دستیارهای هوش مصنوعی می‌توانند وظایف شما را سازماندهی و اولویت‌بندی کنند، نکات کلیدی جلسات را استخراج کرده و جداول زمانی پروژه‌ها را تنظیم و به‌روزرسانی کنند. برای مثال، یک کارآفرین به نام سارا داپ دستیار سفارشی‌ای ساخته که هر روز صبح او را از طریق یک سری سوالات راهنمایی می‌کند تا اهداف روزانه خود را مشخص و اولویت‌های کاری‌اش را تعیین کند. علاوه بر این، با ظهور "عامل‌های هوش مصنوعی" (AI Agents) که می‌توانند با برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها تعامل داشته باشند، این دستیارها به‌زودی قادر خواهند بود به ابزارهای بهره‌وری مانند تقویم دیجیتال، فهرست وظایف و نرم‌افزارهای مدیریت پروژه متصل شوند.

۴. مشاوره استراتژیک، کوچینگ و آموزش

می‌توانید یک مشاور شخصی با تخصص موردنظر خود ایجاد کنید که سبک تعاملش مطابق با نیاز شما باشد؛ از یک مربی سخت‌گیر گرفته تا یک مشوق دوستانه. برای مثال، یکی از مدیران ارشد فناوری یک "Custom GPT" طراحی کرده که بازخوردهایی مشابه آنچه از مدیران خود دریافت می‌کرده ارائه می‌دهد و به او کمک می‌کند تا پیش از ارائه طرح‌های خود به مدیران ارشد، آن‌ها را اصلاح کند.

چگونه شروع کنیم؟

برای شروع، می‌توانید در هر یک از این چهار حوزه یک دستیار هوش مصنوعی عمومی ایجاد کنید. اما با استفاده مداوم، ممکن است متوجه شوید که ایجاد دستیارهای تخصصی‌تر نتایج بهتری به همراه دارد؛ مثلاً یک دستیار برای نوشتن ایمیل‌های بازاریابی و یک دستیار دیگر برای تهیه اسلایدهای ارائه.

با این روش، می‌توانید از هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای صرفه‌جویی در زمان، افزایش دقت و بهبود بهره‌وری استفاده کنید.

چگونه یک دستیار هوش مصنوعی سفارشی بسازیم؟

اگر ایده‌ای درباره عملکرد دستیار هوش مصنوعی خود دارید، با انجام مراحل زیر می‌توانید آن را ایجاد و راه‌اندازی کنید.

۱. انتخاب پلتفرم مناسب

انتخاب پلتفرم به ابزارهای هوش مصنوعی در دسترس شما بستگی دارد. اما اگر امکان انتخاب دارید، ابتدا نیازهای خود را مشخص کنید:

• ChatGPT تنها پلتفرمی است که در حال حاضر امکان تعامل صوتی طبیعی با دستیار سفارشی را فراهم می‌کند.
• اگر تولید محتوای متنی برای شما مهم است، Claude درک بهتری از سبک نوشتار دارد. اما برخلاف Gemini و ChatGPT، به اینترنت متصل نیست و فقط از داده‌های آموزشی خود استفاده می‌کند.
• برای تحلیل و خلاصه‌سازی اسناد Google Docs و ایمیل‌های Gmail، دستیارهای Gemini انتخاب بهتری هستند، زیرا به‌راحتی با این منابع ادغام می‌شوند.

علاوه بر این، هر پلتفرم داده‌های آموزشی، سیستم‌های ایمنی و سیاست‌های استفاده خاص خود را دارد. قبل از انتخاب، این موارد را بررسی کنید.

۲. آزمایش اولیه

ساده‌ترین راه برای ساخت یک دستیار سفارشی، شروع یک مکالمه معمولی و ارائه یک دستور اولیه (پرامپت) است که شامل اطلاعات پس‌زمینه و نقش موردنظر دستیار باشد. به‌عنوان مثال:

"تو یک نویسنده بازاریابی حرفه‌ای هستی."

حتی کاربران باتجربه هوش مصنوعی نیز معمولاً برای دریافت پاسخ ایده‌آل به آزمون و خطا نیاز دارند. این روند را با ارائه بازخوردهای دقیق تسریع کنید:

"نکات ۲، ۳ و ۶ عالی هستند، اما نکته ۱ بیش از حد طولانی است و نکات ۴ و ۵ با دستورالعمل برند همخوانی ندارند."

پس از دریافت نتایج رضایت‌بخش، درخواست‌ها و بازخوردهای خود را بررسی و تنظیم کنید تا اولین نسخه دستورالعمل‌های سفارشی دستیار را بنویسید. حتی می‌توانید از خود هوش مصنوعی بخواهید این کار را انجام دهد:

"نتایج این گفتگو را خلاصه کن و مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های سفارشی برای یک نویسنده بازاریابی بر اساس بازخوردهای من بنویس."

۳. تدوین دستورالعمل‌های سفارشی

دستیار سفارشی شما بر اساس دستورالعمل‌هایی عمل می‌کند که مشخص می‌کنند:

✔ چه کسی است؟ (شخصیت و نقش)
✔ چه کاری انجام می‌دهد؟ (وظایف و خروجی‌ها)
✔ چگونه عمل می‌کند؟ (سبک و معیارهای عملکرد)

این دستورالعمل‌ها را به‌صورت دوم‌شخص (تو) بنویسید و شخصیت دستیار را مشخص کنید:

"تو یک تحلیل‌گر داده‌ی دقیق هستی که برای مدیری سخت‌گیر کار می‌کنی و هیچ اشتباهی را تحمل نمی‌کند."
"تو یک ویراستار با لحنی صمیمی و کمی شوخ‌طبع هستی و محتوای بلاگ شرکت را با جذابیت بیشتر ویرایش می‌کنی."

همچنین نوع خروجی‌های موردنیاز را مشخص کنید:

"تو داده‌ها را تمیز کرده و در قالب جداول CSV ارائه می‌کنی."
"تو راهنمایی‌های تحقیقاتی را به‌صورت نکات کلیدی ارائه می‌دهی."

می‌توانید اهداف و شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) را هم تعیین کنید:

"هدف تو شناسایی راه‌های کاهش هزینه است."
"وظیفه تو جذب بیشترین تعداد مشتری از طریق محتوای تولیدشده است."

در نهایت، لحن و سبک پاسخ‌ها را مشخص کنید و نمونه‌هایی ارائه دهید. اگر پلتفرم موردنظر محدودیت کاراکتر دارد، سعی کنید دستورالعمل‌ها را خلاصه و کارآمد بنویسید.

۴. افزودن منابع و اطلاعات تکمیلی

دستیارهای سفارشی با استفاده از فایل‌های مرجع عملکرد بهتری دارند. این فایل‌ها می‌توانند شامل راهنماهای آموزشی، نمونه‌های محتوایی، مستندات فنی یا داده‌های پروژه باشند.

مثلاً برای ساخت یک مدیر پروژه مجازی، می‌توان یک نمودار نمونه اولیه، اسناد چشم‌انداز پروژه و نقشه راه توسعه را به عنوان اطلاعات پس‌زمینه در اختیار آن قرار داد.

۵. بهینه‌سازی و ارتقای عملکرد

دستیار شما از ابتدا بی‌نقص نخواهد بود و نیاز به آزمایش، اصلاح دستورالعمل‌ها و افزودن منابع دارد. بازخوردهای مداوم به بهبود عملکرد آن کمک می‌کند.

• بازخوردهای دقیق بدهید: مشخص کنید کدام بخش‌ها خوب هستند و کدام‌ها نیاز به بهبود دارند.
• دستورالعمل‌ها را به‌روز کنید: پس از مشاهده نتایج، تغییرات لازم را در دستورالعمل‌های سفارشی اعمال کنید.
• از جلسات جدید استفاده کنید: در مکالمات طولانی، برخی پلتفرم‌ها اطلاعات قبلی را فراموش می‌کنند. داشتن یک دستیار سفارشی که از ابتدا با منابع و دستورالعمل‌های مشخص تنظیم شده باشد، باعث صرفه‌جویی در زمان و افزایش دقت می‌شود.

جمع‌بندی

با ایجاد یک دستیار سفارشی که دقیقاً مطابق نیازهای شما تنظیم شده است، می‌توانید زمان کمتری را صرف تنظیم درخواست‌ها کنید و تمرکز بیشتری بر انجام وظایف اصلی خود داشته باشید. این کار نه‌تنها بهره‌وری شما را افزایش می‌دهد، بلکه کیفیت خروجی‌ها را نیز بهبود می‌بخشد.

Credits: "How to Build Your Own AI Assistant" by Alexandra Samuel, published in Harvard Business Review.

Read full article: https://hbr.org/2025/03/how-to-build-your-own-ai-assistant