به شهر ربات‌ها خوش آمدید
شهر کوچک اودنسه در دانمارک به دلیل پیشرفت‌هایش در زمینه ربات‌های همکاری‌پذیر شهرت جهانی پیدا کرده است
گردشگرانی که به اودنسه سفر می‌کنند، معمولاً جذب تاریخ و فرهنگ غنی این شهر می‌شوند. اینجا همان جایی است که در قرن یازدهم، شاه کنوت، آخرین پادشاه وایکینگ دانمارک، به قتل رسید. همچنین، حدود ۷۰۰ سال بعد، نویسنده افسانه‌ای و مشهور، هانس کریستین اندرسن، در همین شهر متولد شد. اما امروزه اودنسه، که جمعیتی کمی بیش از ۲۱۰ هزار نفر دارد، به دلیل میزبانی بیش از ۱۵۰ شرکت فعال در حوزه رباتیک، اتوماسیون و پهپاد نیز شناخته می‌شود. این شهر به‌خصوص در زمینه ربات‌های همکاری‌پذیر یا همان کوبات‌ها، که برای کار در کنار انسان‌ها و اغلب در محیط‌های صنعتی طراحی شده‌اند، پیشگام است. به گفته‌ی پیتر راهبک یول، شهردار اودنسه، صنعت رباتیک «افتخار شهر» محسوب می‌شود و مردم شهر نیز نسبت به آن احساس غرور دارند.
چگونه اودنسه به مرکز رباتیک تبدیل شد؟
داستان موفقیت اودنسه در صنعت رباتیک از صنعت سنتی‌تری مانند کشتی‌سازی آغاز شد. در دهه ۱۹۸۰، کارخانه کشتی‌سازی لیندو، که متعلق به گروه مرسک بود، به دلیل رقابت فزاینده از سوی آسیا با مشکلاتی مواجه شد. در همین زمان، این کارخانه از دانشگاه جنوب دانمارک درخواست کمک کرد تا ربات‌های جوشکاری طراحی کند که بتوانند فرایند ساخت کشتی را کارآمدتر کنند. نیلز یول یاکوبسن، که آن زمان دانشجو بود، با اشتیاق به این پروژه پیوست. او از دوران نوجوانی و پس از تماشای فیلم جنگ ستارگان عاشق ربات‌ها شده بود. اما به گفته‌ی خودش، در آن زمان، فرصت چندانی برای فعالیت در این زمینه در دانمارک وجود نداشت: «تقریباً هیچ کار خاصی در زمینه رباتیک انجام نمی‌شد.»
این همکاری بین دانشگاه و کارخانه کشتی‌سازی، شروعی برای تغییرات اساسی در صنعت رباتیک دانمارک شد. در دهه ۱۹۹۰، این ارتباط با تأسیس مؤسسه مرسک مک‌کینی مولر (MMMI) که توسط بنیاد مرسک حمایت می‌شد، تقویت شد. این مرکز با تمرکز بر سیستم‌های خودکار تأسیس شد. در نهایت، کارخانه کشتی‌سازی لیندو برنامه‌ی رباتیک خود را متوقف کرد، اما تحقیقات در MMMI ادامه یافت و دانشجویان بسیاری برای مطالعه و تحقیق در زمینه رباتیک به این مرکز جذب شدند.
در همین مؤسسه بود که سه محقق ایده‌ی ساخت یک بازوی رباتیک صنعتی سبک، انعطاف‌پذیر و آسان برای استفاده را مطرح کردند. این ایده به تولد استارتاپ یونیورسال رباتس (Universal Robots) منجر شد که بعدها به یکی از مهم‌ترین شرکت‌های رباتیک اودنسه تبدیل شد.
نقطه عطف: فروش یونیورسال رباتس به شرکت تراداین
در سال ۲۰۱۵، شرکت آمریکایی تراداین (Teradyne)، که در حوزه‌ی آزمایش نیمه‌رساناها فعالیت دارد، شرکت یونیورسال رباتس را به قیمت ۲۸۵ میلیون دلار خریداری کرد. این معامله نقطه‌ی عطفی در تاریخ رباتیک اودنسه محسوب می‌شود. به گفته‌ی کریستیان کاسو، یکی از بنیان‌گذاران یونیورسال رباتس، این خرید نشان داد که یک شرکت رباتیک در اودنسه می‌تواند بدون وابستگی به پروژه‌های خاص (مانند پروژه‌های مرتبط با کشتی‌سازی) رشد کند و به موفقیت برسد. این اتفاق، باعث افزایش اعتبار شهر در صنعت رباتیک شد و موجب شد توجه بیشتری به آن جلب شود.
یکی از دلایل موفقیت یونیورسال رباتس، تصمیم شرکت تراداین برای حفظ دفتر مرکزی آن در اودنسه و نگه داشتن فرهنگ کاری دانمارکی بود. به گفته‌ی کیم پوولسن، مدیرعامل یونیورسال رباتس، فرهنگ کاری دانمارکی مبتنی بر عدم وجود سلسله‌مراتب سختگیرانه و همکاری بالا است. این فرهنگ همکاری نه‌تنها در داخل شرکت، بلکه در کل صنعت رباتیک اودنسه دیده می‌شود. به گفته‌ی پوولسن، در اودنسه افراد تمایل دارند دانش و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. «این یک رابطه‌ی همزیستی است که واقعاً به خوبی کار می‌کند.»
یونیورسال رباتس تنها یک تولیدکننده‌ی ربات نیست؛ بلکه خود را یک شرکت پلتفرمی می‌داند. این شرکت به سایر کسب‌وکارها اجازه می‌دهد که با فناوری آن کار کنند و راه‌حل‌های رباتیک متنوعی برای صنایع مختلف توسعه دهند. بازوهای رباتیک یونیورسال رباتس در کارخانه‌های تولید قطعات خودرو، سایت‌های ساختمانی، آزمایشگاه‌های دارویی و خطوط بطری‌سازی شراب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
گسترش صنعت: خرید Mobile Industrial Robots
در سال ۲۰۱۸، شرکت تراداین استارتاپ رباتیک دیگری در اودنسه به نام Mobile Industrial Robots را خریداری کرد. این شرکت توسط نیلز یول یاکوبسن تأسیس شده بود، همان دانشجوی جنگ ستارگان که در پروژه‌ی جوشکاری ربات‌های کشتی کار کرده بود.
این شرکت ربات‌هایی برای حمل‌ونقل داخلی تولید می‌کند، مانند ربات‌هایی که در انبارها پالت‌ها را جابه‌جا کرده یا چرخ‌دستی‌ها را یدک می‌کشند. پس از فروش شرکت، یاکوبسن توانست در پروژه‌های جدیدی سرمایه‌گذاری کند، از جمله Capra، که یک شرکت تولیدکننده‌ی ربات‌های متحرک فضای باز است.
چالش‌ها و فرصت‌های آینده
رشد صنعت رباتیک در اودنسه، سرمایه‌گذاری‌ها و دانش فنی بیشتری را به این شهر آورده است. اما با وجود موفقیت‌های زیاد، چالش‌هایی نیز وجود دارد:
- جذب سرمایه: بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها هنوز از داخل دانمارک تأمین می‌شود.
- کمبود نیروی متخصص: تقاضا برای مهندسان و متخصصان فناوری بیشتر از عرضه است.
- حضور کم زنان در STEM: به گفته‌ی کاسپر هالنبرگ، مدیر مؤسسه MMMI، این مؤسسه تلاش می‌کند که تعداد فارغ‌التحصیلان کافی برای تأمین نیازهای صنعت محلی را افزایش دهد. او همچنین اشاره می‌کند که هنوز زنان و دختران کمی وارد رشته‌های STEM می‌شوند، و این مؤسسه برنامه‌هایی برای تشویق دانش‌آموزان ابتدایی به این حوزه اجرا می‌کند.
با این حال، به دلیل رشد صنعت رباتیک در اودنسه، جذب استعدادهای بین‌المللی نیز آسان‌تر شده است. اکنون، جابه‌جایی شغلی در این شهر کمتر ریسک دارد، زیرا تعداد زیادی شرکت فعال در این حوزه وجود دارد.
مزایای اودنسه به‌عنوان یک شهر کوچک
با وجود کوچک بودن، اودنسه مزایای منحصربه‌فردی دارد. به گفته‌ی شهردار شهر، پیتر راهبک یول، یکی از مزیت‌های بزرگ اودنسه وجود تأسیسات آزمایش پهپاد در فرودگاه هانس کریستین اندرسن است. به دلیل ترافیک هوایی کم در این فرودگاه، امکان انجام پروازهای آزمایشی برای پهپادها فراهم شده است.
کارخانه کشتی‌سازی لیندو، که زمانی بزرگ‌ترین کارفرمای شهر بود، پس از بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸ تعطیل شد. اما این منطقه اکنون به شهرک صنعتی تبدیل شده است و در آن، سازه‌های عظیمی مانند توربین‌های بادی دریایی تولید می‌شود.
اگر امروز از اودنسه بازدید کنید، دیگر کشتی‌های غول‌پیکر را نخواهید دید؛ بلکه شاهد توربین‌های بادی عظیمی خواهید بود که با کمک ربات‌ها مونتاژ شده‌اند.
Credit: "Welcome to robot city" By Victoria Turk, published in MIT Technology Review
Read article here: https://www.technologyreview.com/2025/02/26/1111796/robotics-robots-denmark-odense-collaboration/
