هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ به کدام سمت میرود؟

طی چند سال گذشته تلاش کردهایم پیشبینی کنیم آینده هوش مصنوعی به چه سمتوسویی خواهد رفت؛ هرچند در صنعتی که اینقدر سریع پیشرفت میکند، این کار بیشتر شبیه به یک بازی پرریسک است. بااینحال، دست از تلاش برنداشتهایم و باز هم پیشبینیهای خود را ارائه میدهیم.
ارزیابی پیشبینیهای سال گذشته
سال گذشته، چهار روند مهم را برای سال ۲۰۲۴ پیشبینی کردیم: چتباتهای سفارشی (که امروز بهعنوان «عاملهای هوشمند» شناخته میشوند و در حال حاضر یکی از داغترین مباحث در هوش مصنوعی هستند)، ویدئوهای تولیدی توسط هوش مصنوعی (که پیشرفت چشمگیری در سال گذشته داشته و شرکتهایی نظیر OpenAI و DeepMind مدلهای برتر خود به نامهای Sora و Veo را منتشر کردند)، و رباتهایی که طیف گستردهتری از وظایف را انجام میدهند.
همچنین پیشبینی کردیم که اطلاعات نادرست تولید شده توسط هوش مصنوعی در انتخابات گسترش خواهد یافت، اما خوشبختانه در این زمینه اشتباه کردیم؛ چراکه استفاده از جعلهای عمیق سیاسی کمتر از حد انتظار بود.
پیشبینیهای سال ۲۰۲۵
در اینجا، پنج روند جایگزین که توسط تیم هوش مصنوعی ما شناسایی شدهاند را بررسی میکنیم:
۱. دنیای مجازی مولد
سال ۲۰۲۳ سال تصاویر مولد و ۲۰۲۴ سال ویدئوهای مولد بود؛ اما در سال ۲۰۲۵ چه چیزی در انتظار ماست؟ پاسخ: دنیای مجازی تولیدی (مانند بازیهای ویدئویی).
در ماه فوریه، DeepMind مدل مولدی به نام Genie را معرفی کرد که میتوانست یک تصویر ثابت را به یک بازی تعاملی دوبعدی تبدیل کند. در دسامبر، نسخه جدیدی به نام Genie 2 ارائه شد که توانایی خلق یک دنیای مجازی کامل از یک تصویر اولیه را داشت.
استارتاپهایی مانند Decart و Etched نیز فناوری مشابهی را برای بازیهایی نظیر Minecraft توسعه دادهاند که در آن هر فریم بازی بهصورت آنی تولید میشود. شرکت World Labs نیز که توسط فِیفِی لی (خالق ImageNet) تأسیس شده، مشغول توسعه مدلهایی است که «مدلهای دنیای بزرگ» (LWMs) نامیده میشوند.
این فناوری میتواند علاوه بر ایجاد تجربههای جدید در بازیهای ویدئویی، برای آموزش رباتها نیز مورد استفاده قرار گیرد. با خلق دنیای مجازی بیشمار و قرار دادن رباتهای مجازی در آنها، میتوان مهارتهایی همچون «هوش فضایی» را در رباتها تقویت کرد.
۲. مدلهای زبانی بزرگ با قابلیت «استدلال»
در سپتامبر، OpenAI مدل جدیدی به نام o1 معرفی کرد که تحولی در نحوه عملکرد مدلهای زبانی بزرگ ایجاد کرد. در ادامه، مدل o3 نیز عرضه شد که توانایی حل مسائل پیچیده را با تجزیه آنها به مسائل کوچکتر دارد.
این رویکرد که به «استدلال» معروف است، دقت مدلها را در حل مسائل ریاضی، فیزیک و منطق بهبود میبخشد و نقشی کلیدی در پیشرفت عاملهای هوشمند دارد.
در دسامبر، DeepMind عاملی به نام Mariner را معرفی کرد که توانایی تجزیه وظایف به مراحل کوچکتر را نشان داد. این پیشرفتها به مدلهایی منجر خواهد شد که در طیف وسیعی از وظایف، از آشپزی تا برنامهنویسی، عملکرد بهتری دارند.
۳. دوران طلایی هوش مصنوعی در علوم
یکی از هیجانانگیزترین کاربردهای هوش مصنوعی، سرعت بخشیدن به کشفهای علمی است. نمونه بارز این موضوع، اعطای جایزه نوبل شیمی به محققانی بود که ابزار AlphaFold را برای پیشبینی ساختار پروتئین توسعه دادند.
سال ۲۰۲۵ شاهد دادهها و مدلهای بیشتری خواهد بود که بهطور خاص برای کشفهای علمی طراحی شدهاند. حوزههایی مانند علم مواد و زیستشناسی از جمله زمینههایی هستند که هوش مصنوعی میتواند تحول بزرگی در آنها ایجاد کند.
۴. رقابت جدی با انویدیا
انویدیا طی سالهای اخیر بهعنوان رهبر بلامنازع صنعت تراشههای هوش مصنوعی شناخته شده است. اما در سال ۲۰۲۵، رقبای بزرگی مانند آمازون و AMD و استارتاپهای نوآوری نظیر Groq وارد میدان خواهند شد.
از سوی دیگر، جنگ ژئوپلیتیکی در صنعت تراشهها نیز ادامه خواهد یافت. آمریکا و متحدانش تلاش خواهند کرد وابستگی خود به تایوان را کاهش دهند و تولید داخلی تراشهها را افزایش دهند. برنامههایی نظیر قانون CHIPS ممکن است در سال آینده تأثیرات ملموس خود را نشان دهند.
در سال ۲۰۲۵، هوش مصنوعی به مسیرهای تازهای قدم خواهد گذاشت و تأثیرات آن در حوزههای مختلف از بازیسازی تا علوم محسوس خواهد بود.
Credit: "What’s next for AI in 2025” By James O'Donnell, Will Douglas Heaven & Melissa Heikkilä. published in MIT Technology Review.
Read the full article here: https://www.technologyreview.com/2025/01/08/1109188/whats-next-for-ai-in-2025/