چرا نیروی کار انسان‌نما با تأخیر وارد می‌شود؟
شور و شوق بیش از حد درباره ربات‌های انسان‌نما، شکاف بزرگی میان سرمایه‌گذاران هیجان‌زده و متخصصان شکاک در حوزه رباتیک ایجاد کرده است؛ و روزنامه‌نگاران در میان این دو گیر افتاده‌اند.
روز پنج‌شنبه، نویسنده مقاله سخنرانی دانیلا روس، یکی از برجسته‌ترین متخصصان ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، را در یک نمایشگاه رباتیک در بوستون تماشا کرد. بخشی از سخنان او به رد این تصور اختصاص داشت که ناوگان بزرگی از ربات‌های انسان‌نما هم‌اکنون در کارخانه‌ها و انبارهای سراسر جهان به کار گرفته شده‌اند.
شاید این حرف تعجب‌آور باشد. سال‌هاست که هوش مصنوعی روند آموزش ربات‌ها را تسریع کرده و سرمایه‌گذاران نیز با شور و حرارت به آن واکنش نشان داده‌اند. شرکت Figure AI، استارتاپی که در تلاش برای ساخت ربات‌های انسان‌نمای چندمنظوره برای خانه‌ها و صنایع است، به دنبال جذب سرمایه ۱.۵ میلیارد دلاری است (که به‌زودی بیشتر درباره آن خواهیم گفت)، و در شرکت‌هایی مانند آمازون و خودروسازان نیز آزمایش‌هایی در استفاده از ربات‌های انسان‌نما در حال انجام است. بانک آمریکا پیش‌بینی می‌کند که استفاده گسترده از این ربات‌ها در راه است و تا سال ۲۰۵۰ یک میلیارد ربات انسان‌نما وارد بازار کار خواهند شد.
اما روس و بسیاری دیگر از حاضران در نمایشگاه معتقدند که این هیاهو با واقعیت‌ها همخوانی ندارد.
روس گفت: «ربات‌های انسان‌نما عموماً هوشمند نیستند». او ویدیویی از خودش در حال گفت‌وگو با یک ربات انسان‌نمای پیشرفته نمایش داد که با مهارتی بالا دستور او را برای برداشتن یک آب‌پاش و آبیاری گیاه اجرا می‌کرد. این صحنه بسیار تأثیرگذار بود. اما وقتی از ربات خواست دوستش را «آبیاری» کند، ربات بدون آن‌که متوجه تفاوت میان انسان و گیاه شود، به‌سوی آن شخص رفت تا او را خیس کند. روس گفت: «این ربات‌ها فاقد درک ابتدایی و عقل سلیم هستند».
همچنین نویسنده با پراس ولاگاپودی، مدیر ارشد فناوری شرکت Agility Robotics، گفت‌وگو کرده است که درباره محدودیت‌های فیزیکی این نوع ربات‌ها توضیحاتی ارائه داد. برای آن‌که یک ربات انسان‌نما قدرت کافی داشته باشد، به باتری بزرگ و منبع انرژی قوی نیاز دارد. هرچه ربات قوی‌تر و سنگین‌تر شود، مدت زمان کاری آن بدون نیاز به شارژ کاهش می‌یابد و مسائل ایمنی نیز پیچیده‌تر می‌شود. تولید چنین رباتی نیز فرآیندی دشوار دارد.
برخی از دموهای چشمگیر ربات‌های انسان‌نما، محدودیت‌های اساسی را برطرف نمی‌کنند، بلکه ویژگی‌هایی دیگر را به نمایش می‌گذارند: مانند دستان رباتیک چابک یا توانایی گفت‌وگو با انسان از طریق مدل‌های زبانی بزرگ. اما این قابلیت‌ها لزوماً برای شغل‌هایی که قرار است این ربات‌ها انجام دهند مفید نیستند. (مثلاً برنامه‌نویسی دقیق فهرستی از دستورات اغلب کارآمدتر از گفت‌وگو با ربات است.)
این به معنای آن نیست که هرگز شاهد حضور ربات‌های انسان‌نما در محیط‌های کاری نخواهیم بود؛ بلکه منظور این است که روند پذیرش این فناوری احتمالاً تدریجی، وابسته به صنایع خاص و کند خواهد بود. این موضوع با آنچه هفته گذشته درباره آن نوشتم نیز مرتبط است: برای کسانی که به هوش مصنوعی نه به‌عنوان فناوری‌ای آرمانی یا هراس‌برانگیز، بلکه به‌عنوان یک فناوری «عادی» نگاه می‌کنند، چنین روندی طبیعی است. آنچه در محیط‌های آزمایشگاهی موفق عمل می‌کند، ممکن است در مقیاس صنعتی و تجاری کاملاً متفاوت باشد.
همه این‌ها مقدمه‌ای است بر آنچه هفته گذشته برای یکی از مشهورترین شرکت‌های فعال در حوزه رباتیک رخ داد. شرکت Figure AI تاکنون سرمایه زیادی برای توسعه ربات‌های انسان‌نمای خود جذب کرده است و برت ادکاک، بنیان‌گذار آن، در ماه مارس در شبکه X مدعی شد که سهام این شرکت «پرمتقاضی‌ترین سهم خصوصی در بازار ثانویه» است. شناخته‌شده‌ترین پروژه این شرکت با BMW است. ادکاک ویدیوهایی از ربات‌های Figure در حال جابه‌جایی قطعات برای BMW منتشر کرده و گفته است این همکاری فقط در عرض ۱۲ ماه شکل گرفته است. با این حال، ادکاک و شرکت Figure معمولاً به درخواست‌های رسانه‌ها پاسخ نمی‌دهند و در نمایشگاه‌های رایج رباتیک نیز حضور ندارند.
در ماه آوریل، مجله Fortune مقاله‌ای منتشر کرد که در آن یکی از سخنگویان BMW گفته بود این همکاری در مقیاسی بسیار کوچک‌تر از آنچه Figure ادعا می‌کند در حال اجراست. در ۲۵ آوریل، ادکاک در لینکدین نوشت که «وکلای حقوقی Figure اقدامات قضایی شدید، از جمله طرح دعوی افترا، را برای مقابله با این تحریف‌های آشکار آغاز خواهند کرد». نویسنده مقاله فورچون به درخواست نویسنده این مقاله برای اظهار نظر پاسخ نداد، و نماینده شرکت Figure نیز مشخص نکرد که کدام بخش‌های مقاله نادرست بوده‌اند. تنها به بیانیه‌ی ادکاک اشاره کرد، که البته فاقد جزئیات است.
فارغ از جزئیات مربوط به شرکت Figure، به‌نظر نویسنده مقاله این اختلاف، به‌خوبی نمایانگر وضعیت فعلی دنیای فناوری است. بازار سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز، که تحت تأثیر اظهاراتی مانند سخن مدیرعامل Nvidia — جنسن هوانگ — قرار دارد (که گفته «هوش مصنوعی فیزیکی» آینده است)، روی این حساب باز کرده که ربات‌های انسان‌نما بزرگ‌ترین بازار رباتیک تاریخ را ایجاد خواهند کرد، و روزی قادر خواهند بود اغلب کارهای فیزیکی را انجام دهند.
اما رسیدن به آن نقطه نیازمند عبور از موانع بی‌شمار است. ما به مقررات ایمنی جدیدی نیاز داریم برای مواقعی که انسان‌ها کنار ربات‌های انسان‌نما کار می‌کنند — مقرراتی که هنوز وجود ندارند. موفقیت در یک صنعت (مثلاً خودروسازی) لزوماً به موفقیت در صنایع دیگر منجر نمی‌شود. باید امیدوار باشیم که هوش مصنوعی در مسیر پیش رو بسیاری از مسائل را حل کند. اما این‌ها همگی دلایلی‌اند که متخصصان رباتیک را به شک و تردید وا‌می‌دارند.
تجربه نشان می‌دهد که متخصصان رباتیک معمولاً انسان‌های صبوری هستند. اولین جاروبرقی رباتیک Roomba بیش از یک دهه پس از آغاز طراحی‌اش به بازار آمد، و رسیدن از بازوی رباتیکی نخستین تا تولید میلیون‌مین نمونه بیش از ۵۰ سال زمان برد. اما سرمایه‌گذاران خطرپذیر به داشتن چنین صبری معروف نیستند.
شاید به همین دلیل است که پیش‌بینی تازه بانک آمریکا درباره فراگیر شدن ربات‌های انسان‌نما با استقبال شدید سرمایه‌گذاران و با تردید جدی متخصصان رباتیک مواجه شد. آرون پرادر، مدیر سازمان استانداردسازی رباتیک ASTM، روز پنج‌شنبه گفت که این پیش‌بینی‌ها «به‌شدت غیرواقع‌بینانه» است.
همان‌طور که پیش‌تر هم نویسنده مقاله گفته بود، هیاهوی ربات‌های انسان‌نما چرخه‌ای دارد: یک ویدیوی جذاب سطح توقع سرمایه‌گذاران را بالا می‌برد، و همین موضوع رقبا را ترغیب می‌کند تا ویدیوهایی حتی جذاب‌تر بسازند. در نتیجه، فهمیدن این‌که واقعاً این ربات‌ها چه تأثیری بر نیروی کار خواهند گذاشت، برای هر کسی — حتی یک خبرنگار فناوری — دشوار می‌شود.
Article Credits: "Why the humanoid workforce is running late" By James O'Donnell, published in MIT Technology Review.
Read here: https://www.technologyreview.com/2025/05/06/1116108/why-the-humanoid-workforce-is-running-late/
